مشاوره حقوقی تلفنی: 88689368-021

شنبه الی پنجشنبه - ساعت 9 الی 18

انتقال مال غیر

جرم انتقال مال غیر ازجمله جرایم علیه اموال می باشد. انتقال مال غیر بدین معناست که شخص مرتکب مال دیگری را (اعم از عین یا منفعت) با علم و آگاهی به اینکه مال مذکور متعلق به غیر است مورد معامله قرار می دهد. بنابراین در صورتی که شخص بپندارد مال متعلق به خود اوست یا آنکه تصور کند حق قانونی یا قراردادی برای انتقال مال دارد، جرم انتقال مال غیر محقق نمی شود. لازم به ذکر است که انتقال مال غیر تنها شامل انتقال از طریق عقد بیع نبوده و می تواند از طریق سایر عقود تملیکی همچون  صلح، هبه و.. نیز محقق گردد.بین انتقال مال غیر و معامله فضولی نیز باید فرق گذاشت؛ چرا که انتقال دهنده مال غیر، مال را برای خود و به نام خود می فروشد و به عبارت دیگر خود را مالک مال معرفی می کند ولی فضول مال دیگری را برای دیگری می فروشد و به خریدار هم اعلام می نماید که مال متعلق به دیگری است و از همین رو است که معامله فضولی غیر نافذ بوده و عدم نفوذ موجب بطلان معامله نیست.

ارکان و عناصر تحقق جرم انتقال مال غیر

برای وقوع هر جرم می باید سه رکن یعنی رکن قانونی، رکن مادی و رکن معنوی موجود باشد تا بتوان رفتار را قابل مجازات دانست.

عناصر تحقق جرم انتقال مال غیر به شرح زیر می باشد:

عنصر قانونی جرم انتقال مال غیر
این جرم در ماده یک قانون مجازات راجع به انتقال مال غیر ۱۳۰۸ پیش بینی گردیده بود. به موجب این ماده “کسی که مال غیر را با علم به اینکه مال غیر است، به نحوی از انحا عینا یا منفعتا بدون مجوز قانونی به غیر منتقل کند، کلاهبردار محسوب می شود..”. از سوی دیگر به موجب رای وحدت رویه شماره ۵۹۴ مصوب اول آذر سال ۱۳۷۳ هیأت عمومی دیوان عالی کشور، در حال حاضر مرتکب جرم انتقال مال غیر بر اساس ماده یک قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشا، اختلاس و کلاهبرداری مصوب سال ۱۳۶۷ مجمع تشخیص مصلحت نظام، مجازات می‌ شود.

عنصر مادی جرم انتقال مال غیر
موضوع جرم انتقال مال غیر “مال” می باشد. بنابراین اشیایی که از نظر اقتصادی ارزش ندارند، موضوع این جرم واقع نمی شوند. مال موضوع این جرم اعم است از عین و منفعیت. همچنین مال باید متعلق غیر باشد.
بنابراین در حالت اشاعه انتقال سهم خود توسط یکی از شرکا، مشمول این جرم نمی شود اما انتقال سهم دیگران در کنار سهم خود با داشتم سونیت منجر به وقوع جرم انتقال مال غیر در اموال مشاعی می شود. رکن مادی این این جرم عبارت است از انتقال حقوقی مال متعلق به غیر که در قالب یکی از معاملات موجب انتقال عین یا منفعت گنجانده می شود.

عنصر معنوی جرم انتقال مال غیر
رکن معنوی جرم مذکور عبارت از این است که مرتکب با سونیت و قصد انجام این کار و با علم به این موضوع که مال متعلق به دیگری می باشد، این انتقال را انجام می دهد. بنابراین داشتن قصد و سونیت برای تحقق جرم  انتقال مال غیر ضروری می باشد.

شرایط تحقق جرم انتقال مال غیر

در رابطه با شرایط لازم برای تحقق جرم انتقال مال غیر باید گفت برای تحقق این جرم وجود سه شرط لازم می باشد:

1- معامله کننده در حین انتقال مجوز قانونی لازم برای انجام معامله را نداشته باشد. به همین خاطر هر نوع معامله ای که با مجوز قانونی از سوی مالک حقیقی مال انجام گردد از شمول این جرم خارج است.

۲- متقلبانه بودن معامله: بدین معنا که معامله کننده و انتقال دهنده چنین وانمود کند که یا مالک مال می باشد یا اختیار قانونی یا قراردادی برای معامله را دارد و معامله را به نام خود انجام دهد.

۳- عدم رضایت صاحب مال و متضرر از جرم در هنگام انجام معامله.

مجازات جرم انتقال مال غیر

در رابطه با مجازات جرم انتقال مال غیر هم باید گفت از آنجایی که مجازات این جرم  در قانون همان مجازات کلاهبردار در نظر گرفته شده است در نتیجه در طول زمان با تغییر و تبدیل و اصلاح مجازات های راجع به جرم کلاهبرداری دستخوش تغییر گردیده است.در حال حاضر بر اساس ماده ی یک قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشا، اختلاس و کلاهبرداری مصوب سال ۱۳۶۷ باید به همین ماده برای تعیین مجازات جرم مذکور رجوع نمود. مجازات جرم انتقال مال غیر مجازات جرم کلاهبرداری می باشد و شخص انتقال دهنده در حکم کلاهبردار شناخته می شود. بنابراین مجازات مرتکب ۱ تا۷ سال حبس، جزای نقدی معادل مالی که به دست آورده و همین طور رد مال به صاحب آن می باشد. لازم به ذکر است که مطابق تبصره ماده ۱۱ قانون کاهش حبس تعزیری، مجازات انتقال مال غیر در قانون جدید در مواردی که ارزش مال تا صد میلیون تومان باشد به نصف تقلیل یافته است. بنابراین مجازات این جرم  در مواردی که ارزش مال موضوع انتقال به غیر تا مبلغ صد میلیون تومان باشد حبس از شش ماه تا سه سال نیم است که درجه ۵ محسوب می گردد.
در سایر مواردی که موضوع مشمول ماده ۱ قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشا و اختلاس و کلاهبرداری باشد یعنی مجازات از یک تا  هفت سال حبس باشد مجازات انتقال مال غیر درجه ۴ محسوب خواهد شد. همچنین ذکر این نکته ضروری است که قانونگذار انتقال گیرنده‌ای را که در حین معامله عالم به عدم مالکیت انتقال‌دهنده باشد، نیز معاون جرم می‌داند. و طبق قانون مجازات اسلامی، مجازات معاون، یک یا دو درجه پایینتر از مجازات انجام دهنده اصلی جرم است. برای شکایت از انتقال مال غیر شاکی باید با مراجعه به دادسرای محل وقوع مال درصورت غیر منقول بودن مال یا محل فروش مال منقول به عنوان محل وقوع جرم و یا با مراجعه به هریک از شعب دفاتر خدمات قضایی و با پرداخت هزینه دادرسی شکایت خود را ثبت نماید. همچنین شاکی می تواند تقاضای توقیف مال را از مقام قضایی خواستار باشد تا از این طریق مانع از اقدامات بعدی مجرم شود.

مجازات جرم انتقال مال غیر

در رابطه با مجازات جرم انتقال مال غیر هم باید گفت از آنجایی که مجازات این جرم  در قانون همان مجازات کلاهبردار در نظر گرفته شده است در نتیجه در طول زمان با تغییر و تبدیل و اصلاح مجازات های راجع به جرم کلاهبرداری دستخوش تغییر گردیده است.در حال حاضر بر اساس ماده ی یک قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشا، اختلاس و کلاهبرداری مصوب سال ۱۳۶۷ باید به همین ماده برای تعیین مجازات جرم مذکور رجوع نمود. مجازات جرم انتقال مال غیر مجازات جرم کلاهبرداری می باشد و شخص انتقال دهنده در حکم کلاهبردار شناخته می شود. بنابراین مجازات مرتکب ۱ تا۷ سال حبس، جزای نقدی معادل مالی که به دست آورده و همین طور رد مال به صاحب آن می باشد. لازم به ذکر است که مطابق تبصره ماده ۱۱ قانون کاهش حبس تعزیری، مجازات انتقال مال غیر در قانون جدید در مواردی که ارزش مال تا صد میلیون تومان باشد به نصف تقلیل یافته است. بنابراین مجازات این جرم  در مواردی که ارزش مال موضوع انتقال به غیر تا مبلغ صد میلیون تومان باشد حبس از شش ماه تا سه سال نیم است که درجه ۵ محسوب می گردد.
در سایر مواردی که موضوع مشمول ماده ۱ قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشا و اختلاس و کلاهبرداری باشد یعنی مجازات از یک تا  هفت سال حبس باشد مجازات انتقال مال غیر درجه ۴ محسوب خواهد شد. همچنین ذکر این نکته ضروری است که قانونگذار انتقال گیرنده‌ای را که در حین معامله عالم به عدم مالکیت انتقال‌دهنده باشد، نیز معاون جرم می‌داند. و طبق قانون مجازات اسلامی، مجازات معاون، یک یا دو درجه پایینتر از مجازات انجام دهنده اصلی جرم است. برای شکایت از انتقال مال غیر شاکی باید با مراجعه به دادسرای محل وقوع مال درصورت غیر منقول بودن مال یا محل فروش مال منقول به عنوان محل وقوع جرم و یا با مراجعه به هریک از شعب دفاتر خدمات قضایی و با پرداخت هزینه دادرسی شکایت خود را ثبت نماید. همچنین شاکی می تواند تقاضای توقیف مال را از مقام قضایی خواستار باشد تا از این طریق مانع از اقدامات بعدی مجرم شود.

ـــــــــــ سوالات متداول ـــــــــــ

سوال
پاسخ

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *